Polska wakacyjna: Magurski Park Narodowy

Skały Beskidu Niskiego zbudowane z warstw iłowców i bardzo drobno lub gruboziarnistego piaskowca, a granice między nimi są wyraźne, jak w torcie. Jest to część Karpat, której nie tknął skandynawski lodowiec. Tutejsze skały, z warstwami łatwo kruszejących łupków, są bardzo podatne na erozję, stąd ich malowniczość. Góry przypominają podłużne, miejscami wybrzuszone bochenki chleba. Ich grzbiety zwykle są długie i spłaszczone, szczyty kopulaste, a zbocza opadają łagodnie. Ale w tej krainie obłych kształtów są też zbocza straszące stromiznami i wyniosłe szczyty. Najwyższe wzniesienie, długie na prawie 20 km, Magura Wątkowska, sięga 847 m.n.p.m. Jej północne zbocza opadają stromo, prawie pół kilometra w dół. Atrakcją parku jest „Diabli Kamień” o fantazyjnym kształcie nasuwającym podejrzenie, że do końcowego efektu swoje trzy grosze musiał dorzucić jakiś artysta. Wisłoka, prawobrzeżny dopływ Wisły to największa rzeka parku, płynąca zakolami i tworząca przełomy. Nieprzepuszczalne warstwy łupków sprawiają, że na części łąk powstają bagna. Kotły źródliskowe, miejscowa osobliwość (np. kocioł Kłopotnicy), to zagłębienia, z których wypływają górskie potoki. Ze względu na niewielką wysokość gór, rośliny rosną tu tylko na dwóch piętrach. Ale za to, za sprawą urozmaiconych warunków, tworzą skupiska różniące się od siebie tak bardzo, że wędrując przez park trafia się w miejsca zupełnie do siebie niepodobne. Nad rzekami i potokami rośnie olszyna karpacka i bagienna, wyżej królują buki lub jodłowe bory. Wśród buków nawet zimą zielenieje podrzeń żebrowiec – paproć o grubych, skórzastych liściach. Szczyt Magury Wątkowskiej porasta kosodrzewina. Doliny i zbocza to ogród ginących gatunków ze storczykami i widłakami. Brzegi rzek porastają zarośla wikliny i skupiska wierzby uszatej. Łąki to przeważnie chaszcze z sitowiem leśnym i mocno pachnącą miętą długolistną. Sporo jest barwnych wrzosowisk, a dawne łemkowskie wsie i cmentarze porastają szafirowe poletka chabra miękkowłosego. Rośliną, która w parku rozkwita najwcześniej jest trujący wawrzynek wilczełyko, którego pachnące kwiaty pojawiają się na długo przed liśćmi. Trzy gatunki parkowych roślin (cis pospolity, kukułka bzowa i storczyk samiczy) figurują w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin. 11 gatunków mchów i 17 gatunków grzybów podlega ścisłej ochronie. W lasach żyją łosie i spore stada jeleni i saren. Niedźwiedzie zachodzą tu ze Słowacji, wilcza wataha patroluje okolicę. W gąszczu kryją się drapieżne koty: dwie rodziny rysi i dwie ginących żbików. Zadomowiły się tu także jenoty i piżmaki, których przodkowie uciekli z ferm. Szczególnie licznie jest tu reprezentowany owadożerny drobiazg: rzęsorki, ryjówki i zębiełki, a także rzadkie gatunkami gryzoni: smużka i badylarka. W jaskiniach parku żyje 10 gatunków nietoperzy, pośród nich zagrożone wyginięciem: podkowiec mały, mroczek posrebrzany i pozłocisty. Orlik krzykliwy, żyje w parku w sporym zagęszczeniu: na 100 km2 przypada ponad 20 par. Nielicznie gnieździ się tu także przeł przedni, którego nogi pokryte są pierzem aż po palce. Puszczyk uralski występuje na terenie parku częściej niż gdziekolwiek w Europie. Czysta woda bystrych potoków jest domem dwunastu gatunków ryb, w tym zagrożonej wyginięciem piekielnicy. Można tu spotkać bardzo rzadką ropuchę zieloną i nadobnicę alpejską – ginący gatunek błękitnego chrząszcza w czarne plamki.